Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Legenda o Lukrecji

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Lukrecja i Sekstus obraz autorstwa Tycjana
Lukrecja i Sekstus obraz autorstwa Tycjana

Lukrecja (Lucretia) jest postacią legendarną z VI wieku p.n.e. podawaną przez historyków Liwiusza, Diodora, Florusa i innych. Była ona córką rzymskiego patrycjusza Spuriusza Lukrecjusza Tricipitina i żoną Lucjusza Tarkwiniusza Kollatyna, kuzyna króla Tarkwiniusza Pysznego. Pod nieobecność męża została sterroryzowana i zgwałcona przez syna Tarkwiniusza Pysznego, Sekstusa Tarkwiniusza. Nie mogła znieść hańby i popełniła samobójstwo, wcześniej opowiedziawszy wszystko Kollatynowi.

Według legendy jej krzywda miała stać się bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania pod wodzą Brutusa, które doprowadziło w 509 roku p.n.e. do obalenia monarchii i powołania republiki. Pierwszymi konsulami republiki zostali właśnie Brutus i Kollatyn.

W czasach późniejszych Lukrecja uchodziła za wzór cnoty i honoru matrony rzymskiej, a sama legenda stała się źródłem wielu budujących opowieści o cnotliwych niewiastach, które przenoszą śmierć nad hańbę. Legenda o Lukrecji i upadku rządów królewskich w Rzymie była tematem tragedii Lucjusza Akcjusza „Lukrecja”, z kolei Owidiusz opisał ją w poemacie „Fasti”.

Legendarne wydarzenie tak opisuje Tadeusz Zieliński w „Rzeczpospolitej rzymskiej”:

Lukrecja przewyższała wszystkie kobiety Rzymu nie tylko cnotą, ale i pięknością. Sekstus więc zapałał ku niej niepohamowaną namiętnością. Nie licząc na wzajemność, postanowił zdobyć ją przemocą. Lukrecja nie zniosła hańby i aby stwierdzić swą wierność, przeszyła swoją pierś sztyletem.

Posąg przedstawiający Brutusa trzymającego nóż oraz Lukrecję.
Na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0.

Tak z kolei opisuje wydarzenie Liwiusz w „Dzieje od założenia miasta Rzymu”:

Po upływie kilku dni Sekstus Tarkwiniusz w tajemnicy przez Kollatynem przybył w towarzystwie jednego człowieka do Kollacji. Przyjęto go tam gościnnie, bo nikt nie znał jego ukrytego zamiaru, a po wieczerzy zaprowadzono do gościnnej komnaty. Gdy już zdało mu się, że nic nie grozi ze strony otoczenia, a wszyscy są pogrążeni w głębokim śnie, płonąc miłością z dobytym mieczem przystąpił do śpiącej Lukrecji; lewą ręką przytłoczył pierś kobiety i szeptem odezwał się: „Milcz Lukrecjo, to ja, Sektus Tarkwiniusz, miecz mam w ręku; umrzesz, jeśli piśniesz słowo”. Przerażona i na wpół senna kobieta widziała, że znikąd nie może spodziewać się pomocy i że śmierć jest tuż obok niej, a wtedy Tarkwiniusz zaczął wyznawać jej swoją miłość, błagać, do próśb dodawać pogróżki i wszystkimi sposobami wpływać na jej umysł. Ale skoro widział, że jest nieugięta i że nawet strach przed śmiercią nie zdoła jej skłonić, dodaje do tego strachu haniebną pogróżkę: oświadcza, że zabije niewolnika i położy gołego koło jej trupa, by rozeszła się wieść, że zabito ją za hańbiące cudzołóstwo. Przez tę groźbę, jak gdyby przemocą dzika żądza wzięła górę nad niezachwianą moralnością, a Tarkwiniusz odjechał upojony tryumfem ze zwycięstwa nad cnotą.

Tytus Liwiusz, Dzieje od założenia miasta Rzymu, I.57

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów